Poreske vesti – Januar 2021.

Izmene i dopune Poreskih Zakona

Od 1. Janaura 2021. godine primenjuju se izmenene i dopune Zakona o porezu na dohodak građana (Sl. glasnik RS“, br. 153/2020), Zakona o porezu na dobit pravnih lica (Sl. glasnik RS“, br. 153/2020) i Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 153/2020).

Zakon o porezu na dohodak građana  i Zakona o porezu na dobit pravnih lica izmenjeni su prvenstveno sa ciljem da se prilagode i usklade sa novim propisima iz oblasti digitalne imovine i alternativnih investicionih fondova.

Zakon o porezu na dodatu vrednost, osim regulisanja poreskog statusa otvorenih i alternativnih investicionih fondova obuhvata i pitanja u vezi sa: određivanjem poreskog dužnika u građevinarstvu, novim poreskim oslobođenjima, izdavanjem elektronskog računa, prometom polovnih dobara, evidentiranjem u sistem PDV-a.

Oporezivanje prihoda od digitalne imovine i alternativnih investicionih fondova

Prihod koji fizičko lice ostvari kao vlasnik jedinice alternativnog investicionog fonda oporezuje se kao prihod od kapitala, a prenos uz naknadu vlasništva na investicionoj jedinici alternativnog investicionog fonda oporezuje se u skladu sa pravilima o oporezivanju kapitalnih dobitaka.

Zakon predviđa poreske podsticaje za ulaganje u alternativne investicione fondove, pa se tako predviđa mogućnost poreskog kredita na račun godišnjeg poreza na dohodak, do 50% vrednosti izvršenog ulaganja u alternativne investicione fondove u kalendarskoj godini. Poreski kredit ne može biti veći od 50%  utvrđene poreske obaveze po osnovu godišnjeg poreza na dohodak građana. Pravo na poreski kredit priznaje se samo po osnovu u potpunosti uplaćenih novčanih uloga kojima se stiču akcije ili udeli u alternativnom investicionom fondu, odnosno investicione jedinice alternativnog investicionog fonda.

Kako je krajem 2020. godine usvojen i Zakon o digitalnoj imovini, izmenema zakona o porezu na dohodak građana predviđa se, da se prodaja digitalne imovine oporezuje porezom na kapitalni dobitak. Nabavnom cenom digitalne imovine smatra se cena koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu.

Zakon reguliše i poreski tretman digitalne imovine stečene učestvovanjem u pružanju usluga računarskog potvrđivanja transakcija u informacionim sistemima koji se odnose na određenu digitalnu imovinu (tzv. rudarenje digitalne imovine). Nabavnom cenom smatra se iznos troškova koje je obveznik imao u vezi sa sticanjem predmetne digitalne imovine, a koje može da dokumentuje. Ukoliko je ovakva imovina bila predmet poreza na drugi prihod (u smislu Člana 85 stav 1. tačka 16 Zakona o porezu na dohodak građana), nabavnom cenom smatra se osnovica na koju je plaćen porez na drugi prihod.

Predviđeno je i poresko oslobođenje od 50% poreza na kapitalni dobitak, za obveznik koji novčana sredstva ostvarena prodajom digitalne imovine u roku od 90 dana od dana prodaje uloži u osnovni kapital privrednog društva rezidenta Republike u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, odnosno u kapital investicionog fonda, čiji se centar poslovnih i investicionih aktivnosti nalazi na teritoriji Republike. U slučaju da privredno društvo, u čiji osnovni kapital su investirana novčana sredstva, sprovede postupak smanjenja osnovnog kapitala u periodu od dve kalendarske godine od momenta kada je registrovano ulaganje, obveznik gubi pravo na oslobođenje.

U Zakonu o porezu na dobit pravnih lica, proširena definicija kapitalnog dobitka, tako da se smatra ostvarivanjem kapitalnog dobitka i prodaja jedinice zatvorenih investicionih fondova, kao i prodaja digitalne imovine, (osim ukoliko obveznik  ima dozvolu za pružanje usluga povezanih sa digitalnom imovinom, a koji digitalnu imovinu nabavlja isključivo radi dalje prodaje u okviru obavljanja usluga povezanih sa digitalnom imovinom).

Prihod koji nerezidentno pravno lice ostvari po osnovu članstva u alternativnom investicionom fondu koji nema svojstvo pravnog lica, smatra se dividendom, pa će se obračunavati i plaćati porez na dobit po odbitku po stopi od 20% (osim ukoliko ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja nije predviđeno drugačije rešenje).

Slično kao i za fizička lica predviđaju se određene poreske olakšice u slučaju daljeg ulaganja kapitalnih dobitaka ostvarinih od prodaje digitalne imovine. Kapitalni dobici ostvareni prodajom digitalne imovine ne ulaze u poresku osnovicu, ukoliko su novčana sredstva od te prodaje uložena u tom poreskom periodu u osnovni kapital rezidentnog obveznika, odnosno investicionog fonda čiji se centar poslovnih, odnosno investicionih aktivnosti nalazi na teritoriji Republike Srbije.

Izmene Zakona o Porezu na dodatu vrednost 

Poreskim dužnikom za promet dobara i usluga u oblasti građevinarstva smatra se primalac dobara i suluga ako je vrednost prometa veća od 500.000 dinara. Za promet dobara i usluga manjih od 500.000 dinara, PDV će obračunati i iskazati obveznik PDV-a koji vršit promet. Ovo pravilo neće se primenjivati na promet doabara i usluga iz oblasti građevinarstva za koje je primljen avans pre 31.12.2020. godine, a koji će biti izvršen nakon 01.01.2021. godine.

Izmenama zakona uvodi se poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza za promet dobara koji su u postupku aktivnog oplemenjivanja, ukoliko promet vrši obveznik koji bi imao pravo na odbitak prethodnog poreza, kada bi predmetna dobra nabavljao sa obračunatim PDV-om. Poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza predviđeno je za prenos virtuelnih valuta i zamena virtuelnih valuta za novčana sredstva u skladu sa zakonom kojim se uređuje digitalna imovina.

U pogledu elektronskog računa, zakon predviđa da će od 1. januara 2021. godine obveznik PDV-a, moći da izda račun kao elektronski dokument uz saglasnost primaoca. Saglasnost primaoca nije neophodna ukoliko je izdavanje računa u elektronskom obliku propisano zakonom kao obavezno.

Poreski obveznici koji u okviru svoje delatnosti i s ciljem dalje prodaje, bave prometom polovnih dobara (polovna motorna vozila, umetničkih dela, kolekcionarskih dobara i antikviteta) mogu za svaku pojedinačnu transakciju izabrati da li će primeniti opšti ili posebni postupak oporezivanja razlike, odnosno imaju mogućnost da utvrde osnovicu kao razliku između prodajne i nabavne cene ovih dobra, uz odbitak PDV koji je sadržan u toj razlici.

U pogledu evidentiranja u sistem PDV-a, zakon predviđa da obveznik koji ne podnese evidencionu prijavu u predviđenom roku, može podneti prijavu i nakon isteka roka, ali isto tako i da će poreski organ prijavu podneti po  službenoj dužnosti. Obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza od dana podnošenja evidencione prijave.

Na kraju prateći izmene propisa iz oblasti investicionih fondova, zakon utvrđuju da se obveznikom PDV-a smatra i otvoreni investicioni fond, odnosno alternativni investicioni fond, koji nema svojstvo pravnog lica, a koji je upisan u odgovarajući registar.