Usvojene izmene i dopune poreskih zakona

Dana 14. decembra 2017. godine, Narodna skupština Republike Srbije usvojila je predloge Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dodatu vrednost, Zakona o porezu na dobit pravnih lica, Zakona o porezu na dohodak građana i Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.

1. Predlog izmena i dopuna Zakona o porezu na dodatu vrednost

Najavljene izmene tiču se:

• novog slučaja kada promet dobara i usluga ne podleže obračunu PDV-a kod javno-privatnih partnerstava,
• ostvarivanja oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza kod prometa dobara koje inostrani primalac otprema u prtljagu u inostranstvo i ukidanja refakcije PDV-a stranom državljaninu,
• prava na odbitak prethodnog poreza na izdatke za ishranu (uključujući i piće) zaposlenih i drugih radno angažovanih lica, odnosno prilikom uvoza dobara,
• prava na smanjenje obračunatog PDV-a u slučaju pogrešne primene mehanizma obrnute naplate,
• mesta prometa turističkih usluga,
• odlaganja obaveze dostavljanja pregleda obračuna uz PDV prijavu,
• uvođenja novog posebnog postupka oporezivanja – prometa investicionog zlata,
• refundacije plaćenog PDV-a kupcu prvog stana.

Najveći deo izmena Zakona o porezu na dodatu vrednost (dalje: ZPDV) će se primenjivati od 1. januara 2018. godine, osim odredbi u vezi sa:

– prometom investicionog zlata kao novim posebnim postupkom oporezivanja, koje će se primenjivati od 1. aprila 2018. godine,

– sastavljanjem i podnošenjem pregleda obračuna PDV-a uz PDV prijavu, koje će se primenjivati od 1. jula 2018. godine,

– oslobođenja kod prometa dobara koje inostrani primalac otprema u prtljagu u inostranstvo, odnosno ukidanja refakcije PDV-a stranom državljaninu koje će se primenjivati od 1. januara 2019. godine.

U nastavku je dat pregled navedenih izmena koje su obuhvaćene ZPDV

1.1 Izmene i dopune ZPDV

1.1.1 Novi slučaj prometa dobara i usluga koji ne podleže obračunu PDV-a

U skladu sa novim članom 6a ZPDV smatraće se da do prometa dobara i usluga nije došlo kada isti vrši davalac koncesije koncesionaru, odnosno koncesionar davaocu koncesije u okviru realizacije ugovora o javno-privatnom partnerstvu sa elementima koncesije, zaključenog u skladu sa zakonom kojim se uređuju javno-privatno partnerstvo i koncesije, ukoliko su kumulativno ispunjena sledeća dva uslova:

– oba lica su obveznici PDV-a, i

– oba lica bi imala pravo na odbitak prethodnog poreza u potpunosti u skladu sa ZPDV u slučaju kada bi se promet između njih smatrao izvršenim.

Do primene navedenog člana neće doći u slučaju kada je za navedeni promet plaćena, odnosno naplaćena naknada ili deo naknade (avans) pre 1. januara 2018. godine u kom slučaju se na takav promet imaju primeniti odredbe prethodno važećeg zakona.

1.1.2 Oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza kod prometa dobara koje inostrani primalac otprema u prtljagu u inostranstvo i ukidanje refakcije PDV-a stranom državljaninu

Noveliranim članom 24 stav 1 tačka 4) ZPDV vrši se preciziranje uslova pod kojima obveznik PDV može ostvariti oslobođenje po osnovu isporuke dobara inostranim primaocima (putnicima) po osnovu prodatih dobara koja oni otpreme sa sobom u inostranstvo, uz dve bitne izmene u odnosu na sadašnje rešenje:

– neće postojati mogućnost oslobođenja od obračuna PDV-a u slučaju prometa akciznih proizvoda i dobara za opremanje i snabdevanje prevoznih sredstava;

– smanjuje se ukupna vrednost dobara za koja se može ostvariti oslobođenje sa 150 evra na 100 evra.

U kontekstu navedenog, ukida se institut refakcije PDV stranom državljaninu.

1.1.3 Izmene u pogledu prava na odbitak prethodnog poreza

1.1.3.1 Ishrana, uključujući i piće, zaposlenih i drugih radno angažovanih lica

U skladu sa izmenom člana 29 stav 1 tačka 3) ZPDV, od isključenja od prava na odbitak prethodnog poreza izuzimaju se izdaci za ishranu, uključujući i piće, zaposlenih i drugih radno angažovanih lica koji se poslužuju u ugostiteljskim objektima (kantinama) pod uslovom da obveznik po tom osnovu naplaćuje naknadu.

1.1.3.2 Ispravka odbitka prethodnog poreza prilikom uvoza dobara

U skladu sa predlogom noveliranog člana 31a stav 6 ZPDV, od 1. januara 2018. godine, precizira se da obveznici više neće biti u obavezi da izvrše ispravku odbitka prethodnog poreza obračunatog od strane carinskog organa prilikom uvoza dobara, koji je odbijen kao prethodni porez, u slučaju naknadnog povećanja istog.

Na ovaj način je izvršeno usklađivanje između navedenog člana ZPDV i člana 5 Pravilnika o načinu ispravke odbitka prethodnog poreza kod izmene osnovice za PDV („Sl. Glasnik RS“, br. 86/2015) koji predviđa da ako je PDV za uvoz dobara, koji je odbijen kao prethodni porez, povećan, obveznik PDV može da poveća odbitak prethodnog poreza koji je po tom osnovu ostvario, ako su ispunjeni uslovi za odbitak prethodnog poreza u skladu sa zakonom.

1.1.4 Pravo na smanjenje obračunatog PDV-a u slučaju pogrešne primene mehanizma obrnute naplate

Dopunjeni član 31a ZPDV predviđa da u slučaju da je poreski organ u postupku kontrole utvrdio da je obveznik PDV pogrešno primenio član 10 stav 1 tačka 3) i stav 2 istog člana ZPDV (npr. promet dobara i usluga u oblasti građevinarstva) i shodno tome obračunao PDV kao poreski dužnik i istovremeno iskazao isti iznos PDV-a kao prethodni porez, poreski organ će rešenjem izvršiti ispravku odbitka prethodnog poreza.

Sa druge strane, na osnovu takvog rešenja obveznik PDV ima pravo da smanji pogrešno obračunati PDV i to najranije u poreskom periodu u kojem je dostavljeno rešenje poreskog organa.

Dodatno, ako se navedeno rešenje poništi, izmeni ili ukine u delu kojim je ispravljen prethodni porez, obveznik PDV je u obavezi da iskaže dugovani PDV po tom osnovu.

1.1.5 Mesto prometa usluga kod turističkih usluga

U skladu sa noveliranim članom 35 stav 3 ZPDV, mesto prometa jedinstvene turističke usluge je mesto u kojem pružalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši iz stalne poslovne jedinice koja se ne nalazi u mestu u kojem pružalac usluga ima sedište.

1.1.6 Odlaganje obaveze dostavljanja pregleda obračuna uz PDV prijavu

U skladu sa navedenom izmenom, obaveza dostavljanja pregleda obračuna POPDV uz svaku PDV prijavu odlaže se za 1. jul 2018. godine, za razliku od još uvek važećeg rešenja koje predviđa uvođenje ove nove obaveze za obveznike PDV u Srbiji od 1. januara 2018. godine.

1.1.7 Promet investicionog zlata

Novim članom 36a ZPDV predlaže se uvođenje novog posebnog postupka oporezivanja koji se odnosi na promet investicionog zlata.

1.1.8 Refundacija plaćenog PDV-a kupcu prvog stana

Najavljenim izmenama stvaraju se uslovi za ostvarivanje prava na refundaciju PDV-a po osnovu kupovine prvog stana kada se radi o stanu koji je predmet hipoteke, odnosno predmet izvršenja u izvršnom postupku.

Dodatno, predviđa se mogućnost da kupac stana koji je do dana stupanja na snagu ovog zakona kupio stan kao hipotekovanu nepokretnost, odnosno u izvršnom postupku i ugovorenu cenu stana sa PDV u potpunosti isplatio prodavcu uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom, a koji na osnovu podnetog zahteva nije ostvario refundaciju PDV, ima pravo da nadležnom poreskom organu podnese novi zahtev za refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana.

2. Predlog izmena i dopuna Zakona o porezu na dobit pravnih lica

Najvažnije izmene obuhvataju:

• obračun amortizacije nematerijalnih ulaganja i razvrstavanje po amortizacionim grupama stalnih sredstava koja se sastoje iz nepokretnih i pokretnih delova;
• preciziranje odredbi o priznavanju rashoda po osnovu ispravke vrednosti potraživanja;
• pojednostavljenje uslova za priznavanje rashoda u poreskom bilansu banke po osnovu otpisa potraživanja po osnovu problematičnih kredita;
• preciziranje načina određivanja prodajne i nabavne cene imovine za svrhe obračuna kapitalnog dobitka/gubitka;
• sužavanje obima usluga koje podležu porezu po odbitku;
• pojašnjenja u oblasti stečajnog postupka i likvidacije;
• pojašnjenja u oblasti transfernih cena.

Najveći deo izmena Zakona o porezu na dobit pravnih lica (dalje: ZPDPL) bi trebalo da se primenjuje od 1. januara 2018. godine, osim sledećih:

• Odredbe koje regulišu uslove za priznavanje rashoda po osnovu otpisa potraživanja kod banaka, kao i odredbe o uslovima za priznavanje rashoda po osnovu ispravke vrednosti pojedinačnih potraživanja, primenjivale bi se na obračun poreske osnovice za 2017. godinu;
• Odredbe koje regulišu porez po odbitku primenjivale bi se od 1. aprila 2018. godine;
• Odredbe koje regulišu poreski tretman stečajnog postupka i likvidacije primenjivale bi se od 1. avgusta 2018. godine.

U nastavku je dat pregled najznačajnijih izmena koje su obuhvaćene navedenim predlogom zakona:

2.1 Izmene i dopune ZPDPL

2.1.1 Poreska amortizacija (član 10 ZPDPL)

• Nematerijalna ulaganja

Predlaže se obračun poreske amortizacije nematerijalnih sredstava primenom proporcionalne metode, pri čemu bi se amortizaciona stopa određivala na osnovu veka trajanja konkretnog nematerijalnog sredstva (koncesije, patenti, licence), odnosno roka na koji je zaključen ugovor o pravu korišćenja određenog nematerijalnog sredstva.

Do uvođenja izmena, nematerijalna sredstva su razvrstana u 2. amortizacionu grupu i amortizuju se primenom degresivne metode na saldo grupe, što ima za posledicu da se nematerijalno sredstvo često amortizuje duže od veka trajanja.

• Razvrstavanje sredstava

Predlaže se mogućnost da, izuzetno od pravila za razvrstavanje stalnih sredstava po grupama radi utvrđivanja amortizacije za poreske svrhe, poreski obveznik razvrstava stalna sredstva koja se sastoje iz nepokretnih i pokretnih delova po grupama na način na koji su navedena sredstva iskazana u njegovim poslovnim knjigama u skladu sa računovodstvenim propisima.

Posledično, ukoliko je stalno sredstvo, koje se sastoji od pokretnih i nepokretnih delova, u poslovnim knjigama obveznika iskazano kao nepokretnost, isto se razvrstava u 1. amortizacionu grupu i amortizuje se primenom metode i stope propisane zakonom za navedenu grupu.

2.1.2 Priznavanje rashoda po osnovu ispravke vrednosti potraživanja (član 16 ZPDPL)

Predloženim izmenama precizira se odredba o priznavanju rashoda po osnovu ispravke vrednosti pojedinačnih potraživanja, te se navodi da se na teret rashoda priznaje ispravka vrednosti pojedinačnih potraživanja, koja ispunjavaju ostale propisane uslove, ako je od roka za njihovu naplatu, odnosno realizaciju, do kraja poreskog perioda prošlo najmanje 60 dana.

2.1.3 Priznavanje rashoda po osnovu otpisa potraživanja izvršenih u skladu sa propisima NBS (član 16, član 22a ZPDPL)

Predlaže se priznavanje rashoda u poreskom bilansu banke po osnovu otpisa problematičnih potraživanja izvršenih u skladu sa propisima Narodne banke Srbije po osnovu kredita koji se u smislu propisa Narodne banke Srbije smatraju problematičnim kreditima (datih fizičkim i pravnim licima).

Sva otpisana, ispravljena i druga potraživanja koja su priznata kao rashod, a koja se kasnije naplate ili poverilac povuče tužbu, predlog za izvršenje, odnosno prijavu potraživanja, u momentu naplate ili povlačenja tužbe, predloga za izvršenje, odnosno prijave potraživanja ulaze u prihode banke. Istovremeno, sva otpisana, ispravljena i druga potraživanja koja nisu priznata kao rashod, a koja se kasnije naplate, u momentu naplate ne ulaze u prihode banke.

2.1.4 Prodajna i nabavna cena – kapitalni dobitak/gubitak (član 28, 29)

Predlaže se da se za svrhu određivanja kapitalnog dobitka prodajnom cenom smatra ugovorena cena (odnosno tržišna cena u slučaju prodaje povezanom licu) bez PDV, radi usklađivanja sa već postojećom odredbom da se u iznos prodajne cene, za potrebe obračuna kapitalnog dobitka/gubitka, ne uračunava porez na prenos apsolutnih prava.

Predlaže se preciziranje odredbi o određivanju nabavne cene za svrhu utvrđivanja kapitalnog dobitka, tako da se nabavna cena ostale imovine, a ne samo imovine koja podleže amortizaciji (nepokretnosti) koriguje na procenjenu, odnosno fer vrednost, ukoliko je promena na fer vrednost iskazana kao prihod u periodu u kojem je izvršena.

2.1.5 Stečaj i likvidacija (član 34, član 64 ZPDPL)

Predlaže se da period stečaja traje od pravosnažnosti rešenja o nastavljanju stečajnog postupka bankrotstvom do pravosnažnosti rešenja o zaključenju stečajnog postupka, odnosno do pravosnažnosti rešenja o obustavi stečajnog postupka usled prodaje stečajnog dužnika kao pravnog lica.

Predlaže se obaveza podnošenja poreske prijave i u slučaju obustave likvidacionog postupka, a ne samo u slučaju pokretanja i okončanja postupka likvidacije.

Pored toga, u skladu sa predloženim izmenama, poreski period za obveznika nad kojim je u toku godine obustavljen stečajni postupak usled prodaje stečajnog dužnika kao pravnog lica (kao i za obveznika nad kojim je obustavljen postupak likvidacije), započinje narednim danom u odnosu na dan pravosnažnosti rešenja o obustavi stečajnog postupka, pri čemu je za taj poreski period obveznik dužan da u roku od 15 dana (od pravosnažnosti rešenja o obustavi stečajnog postupka) podnese poresku prijavu u kojoj daje procenu prihoda, rashoda i dobiti i obračunava mesečni iznos akontacija poreza na dobit.

2.1.6 Preciziranje usluga koje podležu porezu po odbitku (član 40, član 71 ZPDPL)

Predlaže se da se porezom po odbitku oporezuju isključivo naknade za usluge istraživanja tržišta, računovodstvene i revizorske usluge, kao i druge usluge iz oblasti pravnog i poslovnog savetovanja, nezavisno od mesta njihovog pružanja ili korišćenja, pri čemu bi predmetne usluge bliže bile uređene posebnim podzakonskim aktom, radi otklanjanja nejasnoća u primeni ove odredbe. Navedeno preciziranje ne primenjuje se na naknade za usluge koje se plaćaju licima iz jurisdikcija sa preferencijalnim poreskim sistemom.

Do stupanja na snagu izmena, predmet oporezivanja su naknade od usluga koje se pružaju ili koriste, odnosno koje će biti pružene ili korišćene na teritoriji Republike Srbije, te se predloženom izmenom obim oporezivih usluga značajno sužava u odnosu na postojeće zakonsko rešenje.

Pored toga, predlog je da se rok za predaju poreske prijave poreza po odbitku produži sa 1 na 3 dana (računajući od dana isplate prihoda).

2.1.7 Poresko oslobođenje (član 50a, 50v, 50g ZPDPL)

Predlaže se da se novozaposlenim licima u smislu člana 50a ZPDPL smatraju lica koja je obveznik zaposlio u periodu ulaganja, tako da u momentu ispunjenja uslova za korišćenje poreskog oslobođenja obveznik ima najmanje 100 dodatno zaposlenih na neodređeno vreme u odnosu na broj zaposlenih na neodređeno vreme koji je imao na poslednji dan perioda koji prethodi periodu u kojem je započeo ulaganja (dok trenutno važeće rešenje predviđa da se broj novozaposlenih poredi sa brojem zaposlenih koje je poreski obveznik imao u periodu kada je počeo da stiče pravo na poresko oslobođenje). Pored toga, predlaže se dopuna odredbe kojom se određuje ko se ne može smatrati novozaposlenim licima u smislu ovog člana te se navodi da se novozaposlenim licima ne mogu smatrati ni lica koja nisu neposredno radno angažovana kod obveznika.

Dodatno, predlaže se preciziranje odredbi o primeni navedenog poreskog oslobođenja na sledeći način:

• Poreski obveznik koji smanji broj zaposlenih na neodređeno vreme tokom primene poreskog oslobođenja ispod broja ukupno zaposlenih na neodređeno vreme koje je imao u poreskom periodu u kojem je ispunio uslove za poresko oslobođenje, gubi pravo na poresko oslobođenje za ceo period korišćenja poreskog oslobođenja, i dužan je da u poreskoj prijavi za poreski period u kojem je smanjio broj zaposlenih obračuna i plati porez koji bi bio dužan da plati da nije koristio poresko oslobođenje.
• Poreski obveznik koji izgubi pravo na korišćenje poreskog oslobođenja otuđenjem sredstava, dužan je da obračuna i plati porez koji bi bio dužan da plati da nije koristio poresko oslobođenje u poreskog prijavi za poreski period u kojem je otuđio sredstva.

2.1.8 Transferne cene (član 60 ZPDPL)

U skladu sa predloženim izmenama, u same odredbe ZPDPL se unose već postojeća rešenja propisana Pravilnikom o transfernim cenama o uslovima za podnošenje dokumentacije o transfernim cenama u formi izveštaja u skraćenom obliku sa dopunom kojim se navodi da se u vrednost transakcije, odnosno ukupnu vrednost transakcija u tom smislu, ne uključuju kamate po osnovu zajmova, odnosno kredita, dati, odnosno primljeni avansi, kao i porez na dodatu vrednost.

Konačno, u skladu sa predloženim izmenama u slučaju prodaje imovine povezanom licu, po osnovu koje se utvrđuje kapitalni dobitak/gubitak, obveznik nije dužan da iskazuje cenu transakcije sa povezanim licem po „principu van dohvata ruke”, odnosno nije dužan da podnosi dokumentaciju u skladu sa propisima o transfernim cenama. Razlog ovakve izmene je što je za svrhu utvrđivanja kapitalnog dobitka/gubitka već propisano da se prodajnom cenom smatra ugovorena cena, odnosno u slučaju prodaje povezanom licu tržišna cena (ako je ugovorena cena niža od tržišne).

2.1.9 Rok za podnošenje poreske prijave za porez na dobit pravnih lica (član 63 ZPDPL)

Predloženim izmenama ZPDPL određuje se da je rok za podnošenje poreske prijave 30. jun naredne godine.

3. Predlog izmena i dopuna Zakona o porezu na dohodak građana

Osnovne izmene odnose se na:

• definisanje pojma dohotka nerezidenata;
• tretman prihoda po osnovu prava iz radnog odnosa koje ostvari lice po prestanku radnog odnosa;
• momenat kada se primanja po osnovu hartija od vrednosti smatraju zaradom;
• određivanje pojma fizičkog lica koje je upućeno na rad u inostranstvo;
• usklađivanje neoporezivih iznosa;
• produženje perioda postojećih poreskih olakšica;
• preciziranje pojma obveznika koji porez plaća na prihode od samostalne delatnosti;
• kapitalni dobitak i gubitak;
• druge prihode;
• prijavu za porez na prihode od samostalne delatnosti i poreski bilans;
• način prijave poreskog obveznika – nerezidenta;
• način utvrđivanja i plaćanja poreza u smislu člana 100a Zakona o porezu na dohodak građana (dalje: ZPDG);
• vođenje Registra poslodavaca.

Najveći deo izmena ZPDG će se primenjivati od 1. januara 2018. godine, osim odredbe u vezi sa primenom poreskog oslobođenja za poslodavca – novoosnovano privredno društvo tj. novoosnovanog preduzetnika, koje će se primenjivati od 1. oktobra 2018. godine.

3.1 Izmene i dopune ZPDG

3.1.1 Dohodak nerezidenata

Dodatnim stavovima u okviru člana 8 jasnije je preciziran pojam dohotka koji na teritoriji Republike Srbije ostvari fizičko lice – nerezident koje je obveznik poreza na dohodak građana. Naime, dohotkom se pre svega smatra dohodak koji nerezident ostvari po osnovu rada, ali i prava nastalog na teritoriji Republike, uključujući i pravo po osnovu imovine koja se nalazi na teritoriji Republike Srbije kojom raspolaže nerezident.

3.1.2 Tretman prihoda po osnovu prava iz radnog odnosa koje ostvari lice po prestanku radnog odnosa

Uvođenjem stava 5 u okviru člana 13 ZPDG navodi se da se zaradom smatraju i primanja koja po osnovu prava iz radnog odnosa ostvari lice po prestanku radnog odnosa, čime sva isplaćena primanja nakon prestanka radnog odnosa imaju i dalje poreski tretman zarade.

3.1.3 Momenat kada se primanja po osnovu hartija od vrednosti smatraju zaradom

U članu 14 ZPDG vrši se preciziranje odredbe u smislu opredeljenja oporezivog momenta kada se primanje po osnovu nagrađivanja hartijama od vrednosti smatra zaradom. Naime, poreski momenat nastaje samo kada zaposleni stekne pravo raspolaganja na tim hartijama od vrednosti.

3.1.4 Pojam fizičkog lica koje je upućeno na rad u inostranstvo

Izmenom člana 15b ZPDG novo dodatim stavom 2 obuhvaćena su i lica koji su rezidenti Republike Srbije i upućena su u inostranstvo na stručno osposobljavanje i usavršavanje za potrebe poslodavca.

3.1.5 Usklađivanje neoporezivih iznosa

Novim ZPDG je izvršeno usklađivanje i povećanje neoporezivog iznosa zarade sa 11.790 na 15.000 dinara mesečno.

3.1.6 Produženje perioda postojećih poreskih olakšica

Novim ZPDG, predloženo je produženje postojećih poreskih olakšica za zapošljavanje novih lica koje ističu 31. decembra 2017. godine do 31. decembra 2019. godine, kao i uvođenje nove poreske olakšice prilikom zapošljavanja mladih kada započnu sopstveni posao, kroz oslobođenje od plaćanja poreza (kao i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje) na zarade u prvim godinama poslovanja (u godini osnivanja i u narednoj godini).

3.1.7 Pojam obveznika koji porez plaća na prihode od samostalne delatnosti

U članovima 32 do 37a ZPDG vrši izmena u smislu preciziranja pojma obveznika koji porez plaća na prihode od samostalne delatnosti:

• fizičko lice koje u upisano u registar kod nadležnog organa, odnosno organizacije, a porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na oporezivu dobit (preduzetnik), odnosno na paušalno utvrđeni prihod (preduzetnik paušalac).
• obveznik poreza po osnovu prihoda od poljoprivrede i šumarstva, koje vodi poslovne knjige u skladu sa ovim zakonom i porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na oporezivu dobit (preduzetnik poljoprivrednik);
• fizičko lice koje je obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, kao i svako drugo fizičko lice koje obavlja delatnost nezavisno od toga da li je ta delatnost registrovana i porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na oporezivu dobit (preduzetnik drugo lice).

3.1.8 Kapitalni dobitak i kapitalni gubitak

Dodaje se tačka 4 članu 72 stavu 1 koja izdvaja prodaju investicionih jedinica.

Dopunjenim članom 78 ZPDG naglašava se da, ukoliko se i posle prebijanja kapitalnog gubitka sa kapitalnim dobitkom iskaže kapitalni gubitak, dopušteno je njegovo prebijanje u narednih pet godina, u koje se uračunava i godina u kojoj je ostvaren prvobitni kapitalni gubitak u vezi sa kojim se vrši prebijanje na račun budućih kapitalnih gubitaka, za razliku od prethodno definisane vremenske odrednice „počev od godine u kojoj je ostvaren prvobitni kapitalni gubitak“.

3.1.9 Drugi prihodi

Izmenama člana 85 ZPDG precizirano je da se ostalim prihodima smatraju i drugi prihodi koji po svojoj prirodi čine dohodak fizičkog lica, za razliku od prethodno definisane odrednice „drugi prihodi koji nisu oporezivi po drugom osnovu u skladu sa ovim zakonom“.

Dopunom člana 85 ZPDG a u vezi izuzetka od odredbe člana 85 stava 1 tačke 13 obuhvata se nova grupa lica tačnije lica koja su članovi organa uprave pravnih lica u vezi sa delatnošću tih lica koja ih upućuju na put.

3.1.10 Prijava za porez na prihode od samostalne delatnosti i poreski bilans

Član 93 ZPDG propisuje da je rok za podnošenje poreske prijave i poreskog bilansa obveznicima iz člana 32 ovog zakona, osim preduzetnika paušalaca, nadležnom poreskom organu 15. aprila godine koja sledi godinu za koju se utvrđuje porez.

Dopunom člana 94 ZPDG diferencirane su obaveze preduzetnika paušalaca koji u toku godine započnu obavljanje samostalne delatnosti i preduzetnika paušalaca koji u toku godine prestanu, odnosno prekinu obavljanje samostalne delatnosti, u odnosu na obaveze preduzetnika u prethodno navedenim slučajevima. Član 94 je dopunjen i stavom da preduzetnik koji je porez plaćao na stvarni prihod u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje poreza, ukoliko ispunjava uslove da bude paušalno oporezovan može da podnese poresku prijavu za paušalno oporezivanje u toj godini, najkasnije do 31. januara te godine.

3.1.11 Prijava obveznika – nerezidenta

Prema odredbama izmenjenog člana 96 ZPDG, prijava obveznika nerezidenta podnosi se poreskom organu na čijoj teritoriji je obveznik ostvario prihode, odnosno prema boravištu obveznika, odnosno prema prebivalištu poreskog punomoćnika.

3.1.12 Način utvrđivanja i plaćanja poreza

Dopunjenim članom 100a ZPDG, definisano je da obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, dužan je da sam obračuna i uplati porez po odbitku po odredbama ovog zakona, ako porez ne obračuna i ne uplati isplatilac prihoda.

Član 100a ZPDG je dopunjen i definisanjem obaveze obračunavanja i plaćanja poreza u skladu sa stavom 2 ovog člana, koju obveznik poreza tačnije fizičko lice ima i u slučaju ako porez po odbitku ne obračuna i ne uplati drugi isplatilac, kao i ako prihod ostvari od lica koje nije obveznik obračunavanja i plaćanja poreza po odbitku.

Dopuna člana 100a ZPDG se odnosi i na obavezu obračunavanja i plaćanja poreza koju ima i obveznik – stranac upućen na rad u Republiku Srbiju, po osnovu primanja koje ostvaruje od poslodavca u ili iz druge države.

3.1.13 Utvrđivanje, plaćanje i evidentiranje poreza po odbitku

Briše se član 108 ZPDG kojim je bilo definisano da bliže propise o načinu utvrđivanja, plaćanja i evidentiranja poreza po odbitku donosi ministar.

3.1.14 Registar poslodavaca

Briše se član 108b ZPDG kojim je bilo definisano da Poreska uprava vodi Registar poslodavaca.

4. Predlog izmena i dopuna Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje

Najvažnije izmene tiču se:

• utvrđivanja osnovice za doprinose;
• utvrđivanja najniže i najviše mesečne osnovice doprinosa, najviše i procenjene najviše godišnje osnovice doprinosa;
• produženja roka primene postojećih olakšica za zapošljavanje novih lica sa 31. decembra 2017 na 31. decembar 2019. godine;
• uvođenja olakšica po osnovu zapošljavanja lica koja započinju sa obavljanjem sopstvene poslovne delatnosti od 1. oktobra 2018. godine;
• utvrđivanja obaveza obračunavanja i plaćanja doprinosa za zaposlenog koji ostvaruje primanja od lica povezanih sa poslodavcem;
• procenjena najviša godišnja osnovica doprinosa.

U nastavku je dat pregled najznačajnijih izmena koje su obuhvaćene navedenim zakonom.

4.1 Izmene i dopune Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (dalje: ZDOSO)

4.1.1 Osnovice doprinosa

Dopunjenim članom 13. ZDOSO, pre svega, izvršeno je terminološko usklađivanje u vezi sa neoporezivim iznosom po osnovu zarade. Takođe, naglašava se u dodatom stavu 5 ovog člana da se u osnovicu doprinosa za zaposlene i za poslodavce ne uračunavaju primanja koja zaposleni ostvari od poslodavca, a na koja se ne plaća porez na zarade saglasno zakonu kojim se uređuje porez na dohodak građana.

Izmenama člana 35b ZDOSO precizirano je da se kod određivanja osnovice doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje za lica za koja se sredstva za doprinos obezbeđuju u budžetu Republike Srbije, u tu kategoriju dodaju i novo zaposlena lica zaposlena kod novoosnovanih poslodavaca kao i lica koja započinju sa obavljanjem sopstvene poslovne delatnosti.

4.1.2 Najniža i najviša mesečna i najviše godišnja osnovica doprinosa

Izmenama članova 37, 38, 42. i 43. ZDOSO vrši se utvrđivanje najniže mesečne osnovice doprinosa, najniže mesečne osnovice doprinosa za osiguranike iz članova 25, 26 i 27 ZDOSO, najviše mesečne osnovice doprinosa i najviše godišnje osnovice doprinosa, i to kao iznosa čija bi primena bila za celu kalendarsku godinu i koji bi se objavljivali jednom godišnje, za razliku od prethodnog rešenja koje zahteva mesečna ili kvartalna usklađivanja (osim osnovice za osiguranike iz članova 25, 26 i 27 ZDOSO).

4.1.3 Olakšice

Izmenama članova 45 i 45v ZDOSO vrši se produženje perioda primene postojećih olakšica za zapošljavanje novih lica u vidu prava na povraćaj plaćenog doprinosa u procentu od 65% do 75% sa 31. decembrom 2017. godine na 31. decembar 2019. godine.

Novododatim članom 45g ZDOSO uređuje se uvođenje olakšica po osnovu zapošljavanja lica koja započinju sa obavljanjem sopstvene poslovne delatnosti, na način da su oslobođeni od plaćanja doprinosa po osnovu sopstvene zarade kao i na osnovu zarade novozaposlenih lica.

4.1.4 Obračunavanje, utvrđivanje i plaćanje doprinosa

Dopunjenim članom 51 ZDOSO, izvršeno je dodavanje stava 7 ovog člana, kojim se uređuje obaveza obračunavanja i plaćanja doprinosa za zaposlenog koji ostvaruje primanja od lica povezanih sa poslodavcem, tako što je sam dužan da obračuna i plati doprinose ovog ZDOSO, na način koji je za te slučajeve propisan za plaćanje poreza na dohodak građana, po zakonu koji uređuje dohodak građana.

4.1.5 Procenjena najviša godišnja osnovica doprinosa

Izmenom člana 67 ZDOSO procenjenu najvišu godišnju osnovicu doprinosa čini iznos najviše godišnje osnovice doprinosa utvrđen za godinu koja prethodi godini za koju se primenjuje procenjena najviša godišnja osnovica doprinosa, uvećan za procenjeni rast zarada u tekućoj godini.