U proteklom periodu je objavljeno više mišljenja Ministarstva finansija koja pojašnjavaju primenu odredbi Zakona o porezu na dodatu vrednost (u daljem tekstu: „Zakon o PDV-u“), Zakona o porezu na dobit pravnih lica kao i Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji.
Porez па dodatu vrednost
Pravilnik o dopuni Pravilnika o utvrđivanju usluga jela i pića za konzumaciju na licu mesta za svrhu određivanja mesta prometa usluga, u smislu Zakona o porezu na dodatu vrednost
U Pravilniku o utvrđivanju usluga predaje jela i pića za konzumaciju na licu mesta za svrhu određivanja mesta prometa usluga, u smislu Zakona o PDV-u, u članu 2 dodaje se stav 3, koji glasi:
„Dodatnim uslugama koje omogućavaju trenutnu potrošnju hrane i pića, u smislu st. 1. i 2. ovog člana, ne smatraju se usluge serviranja i posluživanja hrane i pića u objektu pekare.”
Mesto prometa usluga omogućavanja prikazivanja dobara ili usluga izlagaču u određenom prostoru za vreme održavanja sajma zajedno sa drugim povezanim uslugama, koje pruža organizator sajma domaćim i stranim izlagačima.
Kada obveznik PDV – organizator sajma pruža usluge omogućavanja prikazivanja dobara ili usluga izlagaču u određenom prostoru za vreme održavanja sajma zajedno sa drugim povezanim uslugama, poreskom obvezniku iz člana 12 Zakona o PDV-u, mestom prometa usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište.
Kada je reč o mestu prometa usluga iznajmljivanja konferencijske sale sa pratećom opremom (kao sporednim prometom), koju obveznik PDV – organizator sajma pruža izlagačima ili drugim licima u toku održavanja sajma, reč je o usluzi čije se mesto prometa određuje prema mestu u kojem se nalazi nepokretnost, tj. objekat u kojem se nalazi konferencijska sala. To znači, da u slučaju kada se nepokretnost – objekat u kojem se nalazi konferencijska sala nalazi u Republici Srbiji, po osnovu prometa predmetne usluge obveznik PDV – organizator sajma dužan je da obračuna i plati obračunati PDV u skladu sa Zakonom o PDV-u, nezavisno od toga da li ovu uslugu pruža poreskom obvezniku iz člana 12 Zakona o PDV-u ili licu koje nije poreski obveznik iz člana 12 Zakona o PDV-u.
(Objašnjenje Ministarstva finansija, br. 430-00-00136/2017-04 od 10.4.2017. godine)
Nepostojanje obaveze obračunavanja PDV na novčana sredstva koja fudbalski klub ostvaruje po osnovu transfera igrača iz stranog u drugi strani fudbalski klub na ime doprinosa razvoju igrača
Novčana sredstva nazvana solidarnim doprinosom, koja ostvaruje fudbalski klub iz Srbije na ime doprinosa razvoju igrača, po osnovu transfera igrača iz stranog u drugi strani fudbalski klub, u skladu sa FIFA Pravilnikom o statusu i transferu igrača, ne smatraju se naknadom niti delom naknade za promet usluge ustupanja igrača na neodređeno vreme, tj. transfer igrača, što znači da fudbalski klub iz Srbije – primalac doprinosa solidarnosti nema obavezu obračunavanja i plaćanja PDV po tom osnovu
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 430-00-00138/2017-04 od 4.4.2017. godine)
Nastanak poreske obaveze po osnovu prometa dobara i usluga iz oblasti građevinarstva
U zavisnosti od toga da li je ugovoreno da se u toku izvođenja građevinskih radova, odnosno u toku finansiranja građevinskih radova, ispostavljaju situacije ili su predmetni poslovi ugovoreni po tzv. principu „ključ u ruke“, razlikuje se vreme prometa, a samim tim i dan nastanka poreske obaveze po tom osnovu. Naime, kada se u toku predmetnih poslova ispostavljaju situacije, danom overe svake situacije od strane nadzornog organa smatra se da je izvršen delimičan promet. Međutim, kada ugovorom nije predviđeno izdavanje situacija, već su predmetni poslovi ugovoreni po tzv. principu „ključ u ruke“, smatra se da je promet izvršen danom završetka predmetnih poslova.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-181/2017-04 od 10.4.2017. godine)
Postojanje obaveze obračunavanja i plaćanja PDV u slučaju kada Grad Beograd od korisnika javnih sredstava potražuje refundaciju troškova po osnovu davanja na korišćenje nepokretnosti u javnoj svojini
Kada Grad Beograd, po osnovu davanja na korišćenje nepokretnosti u javnoj svojini, od korisnika javnih sredstava kojima je dato ovo pravo ili od drugog lica potražuje novčana sredstva nazvana refundacijom troškova ili drukčije, a koja po svojoj suštini predstavljaju zakupninu, reč je o prometu usluga za koji je Grad Beograd dužan da obračuna i plati PDV.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-1223/2017-04 od 10.4.2017. godine)
Nastanak poreske obaveze po osnovu prometa dobara i usluga iz oblasti građevinarstva u slučaju kada nadzorni organ ne overava privremenu situaciju već sačinjava potvrdu za međuplaćanje
Kod izgradnje građevinskih objekata – dalekovoda i trafo stanice (za koju je ugovoreno izdavanje situacija), a koja, između ostalog, podrazumeva isporuku opreme sa ugradnjom, u slučaju kada izvođač radova ispostavi investitoru dokument, nazvan privremenom situacijom, za opremu koja u vreme izdavanja tog dokumenta može da bude otpremljena ka zemlji izvođenja radova, odnosno da je na putu za gradilište ili da je isporučena i uskladištena na gradilištu (i ako nije ugrađena), pri čemu se predmetni dokument ne overava od strane nadzornog organa, već nadzorni organ po osnovu tog dokumenta sačinjava dokument za plaćanje, nazvan potvrdom za međuplaćanje, na osnovu kojeg investitor vrši plaćanje izvođaču radova, sa aspekta Zakona o PDV-u smatra se da je investitor platio deo naknade izvođaču radova pre izvršenog prometa.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 430-00-104/2017-04 od 11.4.2017. godine)
Mesto prometa usluga koje se odnose na prisustvovanje međunarodnoj konferenciji koja se održava na teritoriji Srbije
Na naknadu – kotizaciju, bez PDV, koju Mašinski fakultet Univerziteta u Beogradu naplaćuje o osnovu prisustvovanja učesnika međunarodnoj konferenciji koja se održava u Srbiji, što znači da je mesto prometa predmetnih usluga Srbija, PDV se obračunava po opštoj poreskoj stopi od 20%, s obzirom na to da nije reč o uslugama iz oblasti nauke za čiji je promet propisano poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 430-00-61/2017-04 od 8.5.2017. godine)
PDV tretman usluga posredovanja kod prometa dobara koja se iz inostranstva otpremaju u Srbiju i koja se iz Srbije otpremaju u inostranstvo
Kada obveznik PDV pruža usluge posredovanja kod prometa dobara koja se iz inostranstva šalju ili otpremaju u Srbiju, poreskom obvezniku iz člana 12 Zakona o PDV-u – privrednom subjektu koji ima sedište u Srbiji, nakon 1. aprila 2017. godine, na naknadu za promet ove usluge (iznos provizije za posredovanje), bez PDV, PDV se obračunava i plaća po poreskoj stopi od 20%, s obzirom na to da se mestom prometa te usluge smatra mesto u kojem primalac usluga ima sedište.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 430-00-144/2017-04 od 8.5.2017. godine)
Nemogućnost smanjenja osnovice za obračunavanje PDV na osnovu odluke suda kojom se usvaja unapred pripremljeni plan reorganizacije
Na osnovu odluke suda kojom se usvaja unapred pripremljeni plan reorganizacije u skladu sa zakonom kojim se uređuje stečaj (rešenje kojim se istovremeno otvara stečajni postupak, potvrđuje usvajanje unapred pripremljenog plana reorganizacije i obustavlja stečajni postupak), obveznik PDV – poverilac ne može da smanji osnovicu za obračunavanje PDV i iznos obračunatog PDV za iznos naknade koji nije naplaćen.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 413-00-00059/2017-04 od 8.5.2017. godine)
Porez па dobit pravnih lica
Nepostojanje prava na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na dobit po osnovu ulaganja izvršenog u kupovinu stečajnog dužnika kao pravnog lica
U slučaju ulaganja izvršenog od strane drugog lica u kupovinu obveznika – stečajnog dužnika kao pravnog lica, nije izvršeno ulaganje u smislu odredbe člana 50a Zakona o porezu na dobit pravnih lica, pa se, s tim u vezi, obvezniku (nad kojim se, u tom slučaju obustavlja stečajni postupak) ne priznaje pravo na poreski podsticaj.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-255/2017-04 od 4.5.2017. godine)
Priznavanje rashoda u poreskom bilansu obveznika nastalih po osnovu kotizacije i smeštaja za učešće na stručnom skupu svojih zaposlenih i poslovnih partnera
Troškovi koje je obveznik čija je delatnost trgovina na veliko farmaceutskim proizvodima iskazao u svojim poslovnim knjigama na ime kotizacije i smeštaja za učešće, kako svojih zaposlenih, tako i najvažnijih klijenata, na stručnom skupu farmaceuta koji se organizuje sa ciljem da se farmaceuti upoznaju sa novim lekovima i novim pristupima lečenju, pri čemu se na kraju skupa polažu testovi i obezbeđuje se određeni broj bodova koji su neophodni za održavanje licence farmaceuta, priznaju se u poreskom bilansu.
Shodno Mišljenju Sektora za finansijski sistem od 12. aprila 2017. godine, u smislu propisa koji uređuju računovodstvo, svaki obveznik treba da uredi razgraničenje troškova reklame i propagande s jedne, odnosno troškova reprezentacije s druge strane, u skladu sa svojim opštim aktom, odnosno da u navedenom aktu detaljnije uredi pitanja odobravanja i visine troškova reprezentacije. Takođe, prilikom utvrđivanja da li određeni trošak treba smatrati reklamom i propagandom ili reprezentacijom, trebalo bi poći od pravila da su usluge učinjene za reklamu i propagandu namenjene većem broju (nepoznatih) lica pod istim uslovima, za razliku od usluga učinjenih za reprezentaciju koje su namenjene samo unapred određenim (poznatim) licima.
Imajući u vidu navedeno, rashod koji je obveznik (u konkretnom slučaju) iskazao u svojim poslovnim knjigama po osnovu kotizacije i smeštaja za učešće na stručnom skupu svojih poslovnih partnera (najvažnijih klijenata, odnosno kupaca), predstavlja rashod reprezentacije koji se priznaje u poreskom bilansu obveznika u skladu sa članom 15 stav 7 Zakona o porezu na dobit pravnih lica.
Međutim, kada je reč o rashodu koji je obveznik po istom osnovu iskazao na ime učešća svojih zaposlenih na pomenutom skupu, tako iskazan rashod, ne predstavlja rashod reprezentacije, već rashod koji se priznaje u poreskom bilansu obveznika u skladu sa odredbama člana 7 Zakona o porezu na dobit pravnih lica.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-154/2017-04 od 8.5.2017. godine)
Određivanje šta se smatra ukupnim prihodom obveznika za svrhu utvrđivanja iznosa rashoda navedenih u članu 15 Zakona o porezu na dobit pravnih lica
Za svrhu utvrđivanja iznosa rashoda navedenih u članu 15 Zakona o porezu na dobit pravnih lica, koji se, kao takvi, priznaju u poreskom bilansu obveznika, pod ukupnim prihodom obveznika smatra se ukupan prihod koji je obveznik iskazao (u poreskom periodu) u svojim poslovnim knjigama, uključujući i one iskazane na računima grupe 62 (Prihodi od aktiviranja učinaka i robe) i 63 (Promena vrednosti zaliha učinaka).
Imajući u vidu da se poreski priznat rashod po navedenim osnovama utvrđuje u procentualnom iznosu od ukupnog prihoda obveznika, pod ukupnim prihodom obveznika smatra se smatra ukupan prihod koji je obveznik iskazao (u poreskom periodu) u svojim poslovnim knjigama, nezavisno od načina na koji su predmetni prihodi iskazani u bilansu uspeha sačinjenom za isti period za koji se sastavlja i podnosi poreski bilans. S tim u vezi, predmetni prihod čine svi iznosi iskazani na računima klase 6 (Prihodi), uključujući i prihode iskazane na računima grupe 62 (Prihodi od aktiviranja učinaka i robe) i 63 (Promena vrednosti zaliha učinaka), nezavisno od toga što iznosi prihoda sa navedenih računa nisu iskazani u bilansu uspeha na odgovarajućim (AOP) pozicijama na kojima se iskazuju prihodi, već se po osnovu prihoda iskazanih na predmetnim računima vrši korekcija poslovnih rashoda iskazanih (na odgovarajućoj AOP poziciji) u bilansu uspeha.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 413-00-99/2017-04 od 10.5.2017. godine)
Poreski postupak i poreska administracija
Način dokazivanja da je usluga izvršena u smislu zakona o porezu na dodatu vrednost
Forma i sadržina dokumenta koji predstavlja dokaz o izvršenim uslugama nije uređena Zakonom o PDV-u, već se te činjenice utvrđuju prema ekonomskoj suštini u skladu sa Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 430-00-536/2016-04 od 8.5.2017. godine)